ساختواژه سمنانی، گونه ی شهر سمنان

چکیده پژوهش حاضر به بررسی ساخت واژه در گویش سمنانی می پردازد. بررسی و شناخت واژه های هر زبان و گویش نشان دهنده ی فرهنگ و تمدن و دیگر خصایص اجتماعی است، و از طرف دیگر آن چه ممکن است جوامع را از انحطاط و نابودی در مقابل برخی تهاجمات فرهنگی حفظ کند، زبان آن جامعه است که مهم ترین بخش آن واژه ها هستند. هدف این پژوهش توصیف و ثبت جنبه هایی از یک نظام زبانی زنده می باشد. دیدگاه مورد نظر در این پژوهش ساختگرایی و زایشی و روش بررسی، توصیفی-همزمانی است. گردآوری داده های پژوهش حاضر به روش میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. بیشتر داده ها راجع به ساختمان واژگان این گونه ی زبانی براساس شم زبانی و مصاحبه با افراد مطلع و بومی می باشد. با توجه به بررسی های انجام شده، مشخص گردید که اگرچه فرآیندهای اشتقاق و ترکیب از معمول ترین فرآیندهای واژه سازی در این گویش می باشند، فرآیند دیگری – فرآیند تکرار – نیز در ساخت واژه های سمنانی فراوان به چشم می خورد. پس از بررسی های انجام شده مشخص گردید که عمده ترین تک واژهای تصریفی در افعال سمنانی، شناسه های فعلی متنوع برای نشان دادن زمان های مختلف در این گویش، مطابقه در شخص و شمار و در بعضی موارد جنس می باشند. هم چنین مشخص گردید که نمود نیز در این گویش توسط تک واژگونه های تصریفی نشانه گذاری می شوند. عمده ترین تک واژهای تصریفی در اسم ها در گونه ی زبانی سمنانی تک واژ جمع و هم چنین تک واژ نشان دهنده ی معرفگی است. عمده ترین تک واژهای تصریفی در صفات پس وند نشان دهنده ی برتری و پس وند نشان دهنده ی عالی بودن می باشند.